Τι είναι η κύστη (κυστικό μόρφωμα) μαστού;

Κύστη  μαστού ή  κυστικό μόρφωμα είναι μια καλοήθης (μη καρκινική) συλλογή υγρού, μέσα σε ινώδες περίβλημα. Οι κύστες του μαστού έχουν συνήθως στρογγυλό ή ωοειδές σχήμα. Αυτές οι κυστικές αλλοιώσεις είναι συχνές, ιδιαίτερα σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, και συνήθως δεν αποτελούν λόγο ανησυχίας, αν και μπορεί να προκαλούν ενοχλήσεις.

Χαρακτηριστικά Κύστης ή Κυστικού Μορφώματος:

• Συγκέντρωση υγρού: Το κυστικό μόρφωμα είναι γεμάτο με υγρό, το οποίο μπορεί να είναι διαυγές ή ελαφρώς θολό. Η κύστη μπορεί να έχει μαλακή ή πιο σφιχτή υφή, ανάλογα με το μέγεθος και την ποσότητα του υγρού που περιέχει.
• Μέγεθος και εμφάνιση: Οι κυστικές αλλοιώσεις του μαστού μπορεί να είναι μικρές και να μην προκαλούν καμία ενόχληση, ή μεγαλύτερες και ψηλαφητές, προκαλώντας πόνο ή αίσθημα βάρους στον μαστό, ιδιαίτερα πριν ή κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως.
• Ορμονικές επιρροές: Η ανάπτυξη των κυστών συνδέεται συχνά με τις ορμονικές διακυμάνσεις, και μπορεί να είναι πιο έντονη ή εμφανής κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου.

Ποια τα συμπτώματα κύστης μαστού;

Τα συμπτώματα μιας κύστης στο μαστό μπορεί να διαφέρουν από γυναίκα σε γυναίκα, αλλά τα πιο συνηθισμένα περιλαμβάνουν:

1. Πόνο ή ευαισθησία

Η κύστη του μαστού μπορεί να προκαλέσει πόνο ή ευαισθησία στον μαστό, ιδιαίτερα πριν ή κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως. Ο πόνος μπορεί να είναι ήπιος ή έντονος, και συνήθως εντοπίζεται στη περιοχή γύρω από την κύστη.

2. Ψηλάφηση ογκιδίου

Η κύστη μπορεί να είναι ψηλαφητή ως μια μαλακή ή σφιχτή μάζα στον μαστό. Συνήθως έχει στρογγυλό ή ωοειδές σχήμα, και μπορεί να είναι κινητή ή να έχει σταθερή υφή. Οι κύστες συνήθως είναι μαλακές και ελαστικές, και το μέγεθός τους μπορεί να μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου.

3. Αίσθημα βάρους ή πληρότητας

Οι γυναίκες με κύστες στο μαστό μπορεί να νιώθουν αίσθημα βάρους ή πληρότητας, ειδικά πριν ή κατά τη διάρκεια της περιόδου.

4. Αλλαγές στην υφή του μαστού

Η περιοχή γύρω από την κύστη μπορεί να έχει ανώμαλη υφή, με μια σφιχτή ή ελαφρώς ανώμαλη αίσθηση, κάτι που μπορεί να παρατηρηθεί κατά την ψηλάφηση.

5. Αλλαγές στο μέγεθος της κύστης

Η κύστη μπορεί να μεγαλώνει ή να συρρικνώνεται κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου λόγω των ορμονικών αλλαγών. Συνήθως, οι κύστες μεγαλώνουν λίγο πριν την περίοδο και μειώνονται μετά την ολοκλήρωσή της.

6. Αλλαγές του δέρματος του μαστού

Σε σπάνιες περιπτώσεις, εάν η κύστη είναι αρκετά μεγάλη ή προκαλεί ιστική φλεγμονή, μπορεί να υπάρξουν ελαφρές αλλαγές στο δέρμα του μαστού στην περιοχή γύρω από την κύστη, όπως ερυθρότητα ή αίσθημα θερμότητας.

Σημείωση:

Στην πλειονότητα  τους οι κύστες του μαστού είναι καλοήθεις και δεν σχετίζονται με κακοήθεια. Ωστόσο, αν παρατηρήσετε οποιεσδήποτε αλλαγές στους μαστούς σας, όπως νέα ή ασυνήθιστη ψηλάφηση ογκιδίου ή πόνο, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε τον ιατρό σας, για να γίνει η σωστή διάγνωση.

Αν η κύστη προκαλεί έντονο πόνο ή αυξάνεται σε μέγεθος, ο ιατρός μπορεί να προτείνει αναρρόφηση του υγρού από την κύστη για ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Πώς γίνεται η διάγνωση κύστεων στο μαστό;

Η διάγνωση των κύστεων στο μαστό γίνεται συνήθως με έναν συνδυασμό κλινικής εξέτασης και απεικονιστικών εξετάσεων.

Η διαδικασία περιλαμβάνει τα εξής βήματα:

1. Κλινική Εξέταση

Ο ιατρός θα αρχίσει με ψηλάφηση των μαστών για να ελέγξει για οποιαδήποτε ύποπτη μάζα ή αλλαγές στη σύσταση. Οι κύστες του μαστού συνήθως ψηλαφώνται ως μαλακά, στρογγυλά ή ωοειδή ογκίδια, κινητά κάτω από το δέρμα.

2. Απεικονιστικές Εξετάσεις

Αν ο ιατρός υποπτεύεται την ύπαρξη κύστης, συνήθως θα ζητήσει απεικονιστικές εξετάσεις για να επιβεβαιώσει τη διάγνωση και να αποκλείσει άλλες καταστάσεις.

Οι πιο συνηθισμένες εξετάσεις περιλαμβάνουν:

• Υπερηχογράφημα μαστού: Το υπερηχογράφημα είναι η κύρια μέθοδος για τη διάγνωση των κύστεων. Η κύστη εμφανίζεται ως μια περιοχή γεμάτη με υγρό και δεν έχει στερεή δομή. Αυτή η εξέταση είναι χρήσιμη για να διακρίνει τις κύστες από άλλες ανωμαλίες, όπως στερεούς όγκους ή μάζες.
• Μαστογραφία: Αν και η μαστογραφία χρησιμοποιείται κυρίως για τον εντοπισμό στερεών όγκων, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την ανίχνευση κύστεων, ιδιαίτερα αν είναι μεγάλες. Η μαστογραφία μπορεί να δείξει την παρουσία κύστης και την ανατομική θέση της στον μαστό.

3. Αναρρόφηση Υγρού από την Κύστη

Εάν η κύστη προκαλεί πόνο, ο ιατρός μπορεί να προχωρήσει σε αναρρόφηση του υγρού από την κύστη χρησιμοποιώντας μια λεπτή βελόνα (μια διαδικασία που ονομάζεται “αναρρόφηση με λεπτή βελόνα ή FNA” – Fine Needle Aspiration). Η διαδικασία αυτή είναι και διαγνωστική, αφού το υγρό που αφαιρείται μπορεί να εξεταστεί για να διαπιστωθεί αν είναι καλοήθες ή αν υπάρχουν ανησυχητικά χαρακτηριστικά. Συνήθως, η αναρρόφηση υγρού από μια κύστη αρκεί για να μειώσει τον πόνο ή την πίεση που προκαλεί η κύστη.

4. Βιοψία (σε σπάνιες περιπτώσεις)

Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, αν η κύστη συνοδεύει μάζα του μαστού που φαίνεται ύποπτη ή δεν ανταποκρίνεται στις συνήθεις θεραπείες, μπορεί να προταθεί μια βιοψία για να εξεταστεί ο ιστός κάτω από την κύστη. Η βιοψία γίνεται με τη χρήση κόπτουσας βελόνας και θα βοηθήσει να διαπιστωθεί αν ο όγκος είναι καλοήθης ή αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα που χρειάζεται περαιτέρω θεραπεία.

5. Αυτοεξέταση Μαστών

Η αυτοεξέταση των μαστών μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση των κύστεων του μαστού, αλλά δεν αντικαθιστά την κλινική εξέταση από ιατρό ή τις απεικονιστικές εξετάσεις. Οι γυναίκες πρέπει να είναι σε θέση να ανιχνεύουν οποιαδήποτε αλλαγή των μαστών τους και να ενημερώνουν το ιατρό τους για τυχόν παρατηρούμενες ανωμαλίες.

Συμπέρασμα:

Η διάγνωση της κύστης του μαστού βασίζεται κυρίως στην κλινική εξέταση και τις απεικονιστικές μεθόδους (όπως το υπερηχογράφημα ή η μαστογραφία). Αν η κύστη προκαλεί πόνο ή είναι μεγάλη, ο ιατρός μπορεί να προτείνει αναρρόφηση του υγρού για ανακούφιση. Σε περιπτώσεις όπου υπάρχει αμφιβολία, μπορεί να γίνει βιοψία. Οι κύστες του μαστού είναι συνήθως καλοήθεις και δεν συνδέονται με τον καρκίνο, αλλά είναι σημαντικό να παρακολουθούνται τακτικά και να διαγιγνώσκονται έγκαιρα για να αποκλείονται άλλες πιθανές καταστάσεις.

Κύστη μαστού και φλεγμονή

Η κύστη του μαστού και η φλεγμονή είναι δύο διαφορετικές καταστάσεις, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να συνυπάρχουν. Ας δούμε πώς σχετίζονται:

Κύστη του Μαστού

Η κύστη του μαστού είναι μια καλοήθης (μη καρκινική) συλλογή υγρού μέσα σε ινώδες λεπτό περίβλημα. Συνήθως, οι κύστες δεν προκαλούν σοβαρά προβλήματα και είναι απλώς ενοχλητικές ή επώδυνες.

Φλεγμονή του Μαστού

Η φλεγμονή του μαστού, μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, όπως λοίμωξη (π.χ. μαστίτιδα) ή τραύμα. Χαρακτηρίζεται συνήθως από τα εξής:

• Ερυθρότητα (κοκκινίλα) στο δέρμα του μαστού
• Πόνος ή αίσθημα θερμότητας στην περιοχή
• Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να υπάρχει πυώδης έκκριση από τη θηλή.

Σχέση μεταξύ Κύστης και Φλεγμονής

Σε σπάνιες περιπτώσεις, μια κύστη του μαστού μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή ή να φλεγμαίνει η περιοχή γύρω από την κύστη. Αυτό μπορεί να συμβεί αν η κύστη μολυνθεί ή αν η κύστη μεγαλώσει και πιέζει τους γύρω ιστούς του μαστού, προκαλώντας μια φλεγμονώδη αντίδραση. Στις περιπτώσεις αυτές εμφανίζεται :

• Πόνος : Η φλεγμονή γύρω από την κύστη μπορεί να αυξήσει την ένταση του πόνου.
• Ερυθρότητα και θερμότητα: Εάν υπάρχει φλεγμονή, η περιοχή γύρω από την κύστη μπορεί να γίνει κόκκινη και ζεστή στην αφή.
• Πρήξιμο: Ο μαστός μπορεί να πρηστεί, ειδικά αν η κύστη μεγαλώσει ή αν υπάρχει λοίμωξη.

Αντιμετώπιση και Θεραπεία:

Αν η κύστη προκαλεί φλεγμονή ή υποπτεύεστε λοίμωξη, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε τον ιατρό σας για σωστή διάγνωση και θεραπεία.

Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει:

• Αντιβιοτικά: Αν υπάρχει λοίμωξη, ο ιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει αντιβιοτικά για να καταπολεμήσει τα βακτήρια.
• Αναρρόφηση υγρού από την κύστη: Εάν η κύστη προκαλεί πόνο ή είναι πολύ μεγάλη, ο ιατρός μπορεί να αφαιρέσει το υγρό με αναρρόφηση για να μειώσει την πίεση και να ανακουφίσει τα συμπτώματα.
• Ζεστές κομπρέσες: Αν η φλεγμονή είναι ήπια και δεν υπάρχει λοίμωξη, η εφαρμογή ζεστών επιθεμάτων μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του πόνου και του πρηξίματος.
• Παρακολούθηση: Αν η κύστη δεν προκαλεί σοβαρά προβλήματα, ο ιατρός μπορεί να συστήσει απλώς παρακολούθηση και τακτικούς ελέγχους για να βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχει πρόοδος ή επιπλοκές.

Συμπέρασμα:

Η κύστη του μαστού μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή ή να προκαλεί πίεση στους γύρω ιστούς. Η φλεγμονή γύρω από μια κύστη μπορεί να οδηγήσει σε επιπλέον πόνο, ερυθρότητα και πρήξιμο στον μαστό. Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε τον ιατρό σας για σωστή διάγνωση και θεραπεία.

Καλοήθης και κακοήθης κύστη μαστού

Οι κύστες του μαστού μπορεί να είναι καλοήθεις ή κακοήθεις, αλλά οι περισσότερες είναι καλοήθεις και δεν σχετίζονται με καρκίνο. Η διάκριση ανάμεσα σε καλοήθεις και κακοήθεις κύστες, είναι σημαντική για την αποφυγή λανθασμένων διαγνώσεων και για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.

Ας δούμε πώς διαφέρουν οι δύο τύποι:

Καλοήθης Κύστη Μαστού

Οι καλοήθεις κύστες του μαστού είναι οι πιο συνηθισμένες και δεν σχετίζονται με τον καρκίνο. Πρόκειται για καλοήθεις μάζες γεμάτες με υγρό που σχηματίζονται μέσα στους μαστικούς αδένες ή στους μαστικούς πόρους. Οι καλοήθεις κύστες είναι γενικά αβλαβείς και δεν προκαλούν σοβαρά προβλήματα, αλλά μπορεί να προκαλέσουν πόνο, ευαισθησία ή αίσθημα βάρους, ειδικά πριν ή κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως.

Χαρακτηριστικά Καλοηθών Κύστεων:

• Μαλακές και εύκαμπτες: Οι καλοήθεις κύστες συνήθως είναι μαλακές και μπορούν να μετακινούνται κάτω από το δέρμα.
• Ακίνδυνες: Δεν αποτελούν κίνδυνο για καρκίνο και δεν αναπτύσσονται σε κακοήθη όγκους.
• Περιοδικά επηρεάζουν τις γυναίκες: Είναι πιο συχνές σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου.
• Ενδέχεται να μεγαλώνουν ή να μικραίνουν: Οι κύστες του μαστού μπορεί να αυξάνονται σε μέγεθος και να προκαλούν περισσότερη ενόχληση πριν από την έμμηνο ρύση, ενώ μπορεί να μειωθούν ή να εξαφανιστούν μετά την εμμηνόρροια.

Διάγνωση και Θεραπεία:

• Διάγνωση: Ο ιατρός μπορεί να διαγνώσει μια καλοήθη κύστη με κλινική εξέταση, υπερηχογράφημα και σε ορισμένες περιπτώσεις μαστογραφία.
• Θεραπεία: Στις περισσότερες περιπτώσεις, η καλοήθης κύστη δεν απαιτεί θεραπεία, εκτός αν προκαλεί πόνο ή ενόχληση. Η αναρρόφηση του υγρού από την κύστη ή η αφαίρεση της με βελόνα μπορεί να προσφέρει ανακούφιση.

Κακοήθης Κύστη Μαστού

Μια κακοήθης κύστη στον μαστό αναφέρεται σε μια κατάσταση όπου η κύστη είναι μέρος ενός καρκινικού όγκου. Παρόλο που οι κύστες του μαστού είναι γενικά καλοήθεις, υπάρχουν εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις όπου μια κύστη μπορεί να είναι σύμπτωμα ενός καρκίνου του μαστού. Συνήθως, η κακοήθης κύστη συνδέεται με ένα στερεό, ακανόνιστο, συμπαγές ογκίδιο, μέσα στον μαστικό ιστό και μπορεί να προκαλέσει πιο σοβαρά συμπτώματα.

Χαρακτηριστικά Κακοηθών Κύστεων:

• Στερεοί όγκοι: Οι κακοήθεις κύστες συνήθως δεν περιέχουν μόνο υγρό, αλλά και στερεό υλικό. Μπορεί να είναι σφιχτές και ακανόνιστες στην υφή.
• Ακανόνιστο σχήμα: Οι κακοήθεις μάζες μπορεί να έχουν ακανόνιστο σχήμα και να μην είναι κινητές κάτω από το δέρμα.
• Αλλαγές στο δέρμα: Ερυθρότητα ή έντονο πρήξιμο του δέρματος πάνω από την κύστη μπορεί να είναι σημάδι κακοήθειας.
• Έκκριση από τη θηλή: Αν η κύστη είναι συνδεδεμένη με καρκίνο, μπορεί να υπάρχει έκκριση από τη θηλή, η οποία είναι συνήθως αίμα ή οροαιματηρό υγρό.

Διάγνωση και Θεραπεία:

• Διάγνωση: Αν υπάρξει κλινική υποψία ότι η κύστη μπορεί να είναι κακοήθης, ο ιατρός θα ζητήσει περισσότερες εξετάσεις, όπως υπερηχογράφημα, μαστογραφία ή βιοψία (με αναρρόφηση ή με  κόπτουσα βελόνα) για να εξετάσει τα κύτταρα και να προσδιορίσει αν είναι καρκινικά.
• Θεραπεία: Η θεραπεία για μια κακοήθη κύστη εξαρτάται από το στάδιο του καρκίνου. Μπορεί να περιλαμβάνει χειρουργική αφαίρεση, χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία ή άλλες μεθόδους.

Συμπέρασμα:

Οι περισσότερες κύστες του μαστού είναι καλοήθεις και δεν συνδέονται με καρκίνο, αλλά είναι σημαντικό να παρακολουθούνται και να διαγιγνώσκονται σωστά. Σε περιπτώσεις όπου η κύστη έχει ακανόνιστο σχήμα, είναι στερεή ή συνοδεύεται από άλλα ανησυχητικά συμπτώματα, όπως εκκρίσεις από τη θηλή ή αλλαγές στο δέρμα, είναι σημαντικό να γίνει περαιτέρω αξιολόγηση για να αποκλειστεί η κακοήθεια.

Αντιμετώπιση κύστης μαστού

Η αντιμετώπιση μιας κύστης μαστού εξαρτάται από το είδος της κύστης (καλοήθης ή κακοήθης), το μέγεθός της, τα συμπτώματα που προκαλεί και την κατάσταση της υγείας της ασθενούς. Οι περισσότερες κύστες του μαστού είναι καλοήθεις και δεν απαιτούν επιθετική θεραπεία, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί αντιμετώπιση για να ανακουφιστεί η ασθενής από συμπτώματα ή για να ελεγχθεί η κατάσταση.

Αντιμετώπιση Καλοηθών Κύστεων Μαστού

Οι καλοήθεις κύστες είναι οι πιο συνηθισμένες και σε πολλές περιπτώσεις δεν απαιτούν καμία θεραπεία, εκτός αν προκαλούν πόνο ή άλλες ενοχλήσεις.

1. Παρακολούθηση και Αναμονή
   •  Οι καλοήθεις κύστες συχνά μειώνονται ή εξαφανίζονται από μόνες τους χωρίς την ανάγκη θεραπείας.
   • Ο ιατρός μπορεί να συστήσει επανεξέταση μετά από μερικούς μήνες για να παρακολουθήσει την κατάσταση της κύστης.
2. Αναρρόφηση Υγρού (Fine Needle Aspiration – FNA)
   • Εάν η κύστη είναι μεγάλη ή προκαλεί πόνο, ο ιατρός μπορεί να αφαιρέσει το υγρό από την κύστη με μια βελόνα. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται αναρρόφηση με βελόνα και είναι συνήθως ανώδυνη.
   • Με την αναρρόφηση του υγρού, η κύστη συνήθως μειώνεται σε μέγεθος και μπορεί να ανακουφίσει από τα συμπτώματα.
   • Σε ορισμένες περιπτώσεις, η κύστη μπορεί να ξαναγεμίσει με υγρό και μπορεί να χρειαστεί επανάληψη της αναρρόφησης.
3. Χειρουργική Αφαίρεση
   • Αν η κύστη είναι επαναλαμβανόμενη (δηλαδή γεμίζει ξανά μετά την αναρρόφηση) ή προκαλεί συνεχιζόμενο πόνο, ο ιατρός μπορεί να συστήσει την χειρουργική αφαίρεση της κύστης.
4. Ζεστές Κομπρέσες (επιθέματα)
   • Η εφαρμογή ζεστών επιθεμάτων στην περιοχή της κύστης μπορεί να ανακουφίσει τον πόνο και την ένταση, καθώς η θερμότητα μπορεί να μειώσει το πρήξιμο και να βοηθήσει στην υποχώρηση του πόνου.
   • Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται συνήθως σε ήπιες περιπτώσεις όπου η κύστη δεν προκαλεί σοβαρές ενοχλήσεις.
5. Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη Φάρμακα (ΜΣΑΦ)
   • Τα ΜΣΑΦ, όπως η ιβουπροφαίνη, μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να μειώσουν τον πόνο και τη φλεγμονή που προκαλεί η κύστη.
   • Αυτά τα φάρμακα μπορούν να προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση από τα συμπτώματα.

Αντιμετώπιση Κακοήθους Κύστης Μαστού

Εάν η κύστη συνδέεται με καρκίνο του μαστού (συμβαίνει σπάνια), η θεραπεία είναι διαφορετική και περιλαμβάνει πιο εντατικές στρατηγικές.

1. Διάγνωση και Βιοψία
   • Εάν υπάρχει υποψία κακοήθειας, ο ιατρός θα συστήσει να γίνει βιοψία για να προσδιοριστεί αν η κύστη περιέχει καρκινικά κύτταρα.
   • Η βιοψία μπορεί να γίνει με αναρρόφηση (Fine Needle Aspiration) ή με πιο επεμβατική διαδικασία ( κόπτουσα βελόνα – Core biopy).
2. Χειρουργική Αφαίρεση Όγκου
   • Εάν η κύστη είναι κακοήθης, μπορεί να χρειαστεί να αφαιρεθεί με χειρουργική επέμβαση, μαζί με έναν γύρω ιστό, για να εξασφαλιστεί ότι ο καρκίνος δεν έχει εξαπλωθεί.
3. Χημειοθεραπεία και Ακτινοθεραπεία
   • Αν η κακοήθης κύστη ανήκει σε καρκίνο του μαστού, η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία, ανάλογα με το στάδιο και την εξάπλωση του καρκίνου.
   • Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται για να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα και να αποτρέψει την ανάπτυξή τους, ενώ η ακτινοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να καταστρέψει ή να μειώσει τον καρκινικό όγκο.
4. Ορμονική Θεραπεία
   • Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ορμονική θεραπεία μπορεί να συνταγογραφηθεί για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού, εάν ο όγκος εξαρτάται από ορμόνες για να αναπτυχθεί.

Συμπέρασμα:

Η αντιμετώπιση μιας κύστης του μαστού εξαρτάται από τη φύση της και από τα συμπτώματα που προκαλεί. Οι καλοήθεις κύστες συνήθως δεν απαιτούν θεραπεία, εκτός αν προκαλούν πόνο ή άλλα προβλήματα, και συνήθως αντιμετωπίζονται με παρακολούθηση, αναρρόφηση ή χειρουργική αφαίρεση. Σε περίπτωση κακοήθους κύστης, η αντιμετώπιση είναι πιο έντονη και περιλαμβάνει βιοψία, χειρουργική επέμβαση και άλλες θεραπείες όπως χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία.

Για ποιό λόγο οι γυναίκες εμφανίζουν κύστες στο μαστό;

Η εμφάνιση κύστεων στον μαστό είναι μια αρκετά συχνή κατάσταση και συνήθως αφορά γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία, αν και μπορεί να εμφανιστεί και σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. Οι κύστες του μαστού είναι συνήθως καλοήθεις (μη καρκινικές) και προκαλούνται από διάφορους παράγοντες που σχετίζονται με την αλλαγή των ορμονικών επιπέδων, τη φυσιολογική λειτουργία των μαστικών αδένων, καθώς και άλλες αιτίες. Εδώ είναι μερικοί από τους βασικούς λόγους που μπορούν να οδηγήσουν στην εμφάνιση κύστεων στον μαστό:

1. Ορμονικές αλλαγές

• Οι ορμονικές διακυμάνσεις είναι ο πιο συνηθισμένος λόγος εμφάνισης κύστεων στο μαστό. Οι κύστες συνήθως σχετίζονται με την αλλαγή των επιπέδων των ορμονών, ειδικά κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου.
• Τα οιστρογόνα μπορεί να προκαλέσουν αύξηση της παραγωγής υγρού στους μαστικούς αδένες, το οποίο εγκλωβίζεται και σχηματίζει κύστες. Αυτός είναι και ο λόγος που οι κύστες είναι συχνές πριν ή κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως.
• Κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης, τα επίπεδα οιστρογόνων πέφτουν, και οι κύστες γίνονται λιγότερο συχνές, αλλά μπορούν να εμφανιστούν και τότε, ειδικά αν υπάρχουν αλλαγές στην ορμονική ισορροπία.

2. Ανατομικές αλλαγές στους μαστικούς αδένες

• Οι αλλαγές στους μαστικούς αδένες και τους μαστικούς πόρους μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση κύστεων. Κάποιες φορές οι μαστικοί πόροι ή οι αδένες μπορεί να φράξουν, προκαλώντας την συσσώρευση υγρού και τη δημιουργία κύστης.

3. Γενετικοί Παράγοντες

• Ορισμένες γυναίκες μπορεί να έχουν γενετική προδιάθεση να αναπτύξουν κύστες στον μαστό. Εάν υπάρχει ιστορικό κύστεων στον μαστό σε μέλη της οικογένειας, η πιθανότητα εμφάνισης κύστεων είναι μεγαλύτερη.

4. Ασυμπτωματικές ενοχλήσεις και φλεγμονή

• Οι κύστες μπορεί να αναπτυχθούν όταν υπάρχει ενόχληση ή φλεγμονή στον μαστικό ιστό, η οποία μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες όπως μικρές λοιμώξεις ή φλεγμονώδεις καταστάσεις.
• Ειδικά οι φλεγμονώδεις καταστάσεις μπορεί να επηρεάσουν τους μαστικούς πόρους και να συμβάλουν στη δημιουργία κύστεων.

5. Ηλικία και εμμηνόπαυση

• Γυναίκες κοντά στην εμμηνόπαυση μπορεί να εμφανίσουν κύστες ως αποτέλεσμα των ορμονικών αλλαγών που συμβαίνουν στη διάρκεια αυτής της περιόδου. Παρά το γεγονός ότι οι κύστες είναι πιο συχνές σε νεότερες γυναίκες, η εμφάνιση τους δεν αποκλείεται ούτε μετά την εμμηνόπαυση.
• Γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση που παίρνουν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT) μπορεί να είναι πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξη κύστεων λόγω των εξωτερικών ορμονικών επιδράσεων.

6. Υπερβολική κατανάλωση κάποιων ουσιών

• Μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση καφεΐνης ή άλλων διεγερτικών ουσιών μπορεί να συσχετιστεί με την εμφάνιση κύστεων στο μαστό, αν και τα στοιχεία για αυτή τη σχέση δεν είναι απολύτως σαφή.
• Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ή καπνίσματος μπορεί επίσης να συνδέεται με την ανάπτυξη καλοηθών παθήσεων του μαστού, περιλαμβανομένων των κύστεων.

7. Στρες και ψυχολογική κατάσταση

• Αν και η σχέση μεταξύ στρες και κύστεων του μαστού δεν είναι απολύτως αποδεδειγμένη, το στρες και οι ψυχολογικές καταστάσεις που επηρεάζουν τις ορμονικές ισορροπίες μπορεί να παίξουν κάποιο ρόλο στην εμφάνιση κύστεων σε ορισμένες γυναίκες.

8. Φαρμακευτική Θεραπεία

• Η ορμονική θεραπεία (όπως τα αντισυλληπτικά ή οι θεραπείες ορμονικής υποκατάστασης) μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη κύστεων στον μαστό, καθώς επηρεάζει τα επίπεδα των ορμονών και τη λειτουργία των μαστικών αδένων.
• Κάποια φάρμακα που σχετίζονται με ορμονικές διαταραχές μπορούν να επηρεάσουν τη σύνθεση των κύστεων.

9. Διαταραχές των μαστικών πόρων

• Στην περίπτωση των εκκριτικών κύστεων, οι μαστικοί πόροι μπορεί να υποστούν φλεγμονή ή να φράξουν, προκαλώντας τη δημιουργία κύστης.
• Η ανώμαλη λειτουργία των μαστικών πόρων ή η υπερβολική έκκριση από αυτούς μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση υγρού.

Συμπέρασμα

Η ανάπτυξη κύστεων στον μαστό είναι συνήθως αποτέλεσμα ορμονικών αλλαγών και φυσιολογικών παραμέτρων στον μαστικό ιστό. Αν και οι περισσότερες κύστες είναι καλοήθεις και δεν απαιτούν θεραπεία, είναι σημαντικό για κάθε γυναίκα να παρακολουθεί τις αλλαγές στο στήθος της και να αναζητεί ιατρική συμβουλή σε περίπτωση ανησυχητικών συμπτωμάτων ή επιμονής του προβλήματος.