Τι είναι η μαστίτιδα;

Η μαστίτιδα είναι μια φλεγμονή του μαζικού αδένα, δηλαδή του ιστού του μαστού, που συνήθως προκαλείται από βακτηριακή λοίμωξη. Εμφανίζεται πιο συχνά σε γυναίκες που θηλάζουν, αλλά μπορεί να παρουσιαστεί και σε γυναίκες που δεν θηλάζουν, ή ακόμα και – σπανιότερα – σε άνδρες.

Ποια τα αίτια εμφάνισης της μαστίτιδας;

Η μαστίτιδα είναι φλεγμονή του ιστού του μαστού και εμφανίζεται συχνότερα κατά τη διάρκεια του θηλασμού, αλλά όχι αποκλειστικά. Τα αίτια της ποικίλουν, αλλά συνήθως σχετίζονται με λοίμωξη ή μηχανικούς/ορμονικούς παράγοντες.

1. Μικροβιακή λοίμωξη

Η πιο συχνή αιτία είναι η είσοδος βακτηρίων (συνήθως Staphylococcus aureus) στον μαστό μέσω:

• Ρωγμών ή τραυματισμών στη θηλή, ιδιαίτερα σε θηλάζουσες μητέρες
• Κακής υγιεινής ή επαφής με μολυσμένα αντικείμενα
• Εμποδισμένης εκροής γάλακτος, που δημιουργεί ευνοϊκό περιβάλλον για ανάπτυξη μικροβίων

2. Κατακράτηση γάλακτος (γαλακτοκήλη)

Όταν το γάλα δεν απομακρύνεται σωστά από τον μαστό, μπορεί να συσσωρευτεί και να φράξει τους γαλακτοφόρους πόρους, προκαλώντας:

• Τοπικό ερεθισμό
• Πίεση και φλεγμονή
• Σε βάθος χρόνου, δευτερογενή μόλυνση

3. Μηχανικοί παράγοντες

Ορισμένες καταστάσεις αυξάνουν τον κίνδυνο φλεγμονής:

• Κακή τοποθέτηση του μωρού στον θηλασμό
• Παράλειψη ή ακανόνιστος θηλασμός
• Σφιχτό σουτιέν ή πίεση στον μαστό
• Τραυματισμοί του μαστού

4. Άλλοι παράγοντες που δεν σχετίζονται με το θηλασμό.

Αφορά γυναίκες που δεν θηλάζουν και οφείλεται συνήθως σε:

• Ορμονικές διαταραχές
• Κύστες ή φραγμένους πόρους
• Παθητικές κακές συνήθειες, όπως το κάπνισμα, που έχει συνδεθεί με τη χρόνια υποθηλαία μαστίτιδα
• Παρουσία ξένου σώματος (π.χ. piercing στη θηλή)

Συμπερασματικά

Η μαστίτιδα προκαλείται από συνδυασμό μικροβιακών και μηχανικών παραγόντων, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις κακής παροχέτευσης του γάλακτος ή τραυματισμού της θηλής. Η έγκαιρη αναγνώριση των αιτίων βοηθά στην πρόληψη και σωστή αντιμετώπιση της κατάστασης.

Ποια τα συμπτώματα της μαστίτιδας;

Η μαστίτιδα είναι μια φλεγμονή του μαστού που εμφανίζεται συχνότερα κατά τη διάρκεια του θηλασμού, αλλά μπορεί να παρουσιαστεί και σε μη θηλάζουσες γυναίκες. Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά και να είναι ήπια έως σοβαρά.

Κύρια συμπτώματα της μαστίτιδας:

• Ερυθρότητα του δέρματος του μαστού (συνήθως εντοπισμένη σε μία περιοχή)
• Τοπική αύξηση της θερμοκρασίας (το στήθος «καίει» στο σημείο της φλεγμονής)
• Σκληρία ή διόγκωση στον μαστό (μπορεί να ψηλαφάται σαν μόρφωμα)
• Πόνος ή αίσθημα καύσου στο μαστό, ιδιαίτερα κατά τον θηλασμό
• Έκκριση από τη θηλή (σε ορισμένες περιπτώσεις)
• Αίσθημα κόπωσης ή κακουχίας, παρόμοιο με αυτό μιας ίωσης
• Πυρετός και ρίγη, εάν υπάρχει λοίμωξη (πυογόνος μαστίτιδα)

Πότε να απευθυνθείτε στον ιατρό;

Αν εμφανίσετε επίμονα συμπτώματα που δεν υποχωρούν μέσα σε 24–48 ώρες ή αν έχετε υψηλό πυρετό, είναι σημαντικό να απευθυνθείτε σε ιατρό. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία αποτρέπει την επιδείνωση και την εμφάνιση αποστήματος.

Συμπερασματικά

Η μαστίτιδα είναι ενοχλητική αλλά αντιμετωπίσιμη πάθηση, εφόσον εντοπιστεί νωρίς. Η παρακολούθηση των συμπτωμάτων και η άμεση ιατρική παρέμβαση είναι το κλειδί για την αποφυγή επιπλοκών και την ταχεία ανάρρωση.

Διάγνωση μαστίτιδας

Η διάγνωση της μαστίτιδας βασίζεται κυρίως στην κλινική εξέταση και στο ιστορικό των συμπτωμάτων της ασθενούς. Στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν απαιτούνται ειδικές εξετάσεις, εκτός αν υπάρχει αμφιβολία ή υποψία επιπλοκής.

Ο ιατρός αξιολογεί:

• Την εμφάνιση του μαστού (ερυθρότητα, πρήξιμο, σκληρία)
• Τον πόνο κατά την ψηλάφηση
• Την παρουσία πυρετού ή γενικών συμπτωμάτων
• Το ιστορικό θηλασμού, τραυματισμών ή προηγούμενων φλεγμονών.

Η εικόνα είναι συχνά χαρακτηριστική και επιτρέπει την άμεση διάγνωση.

Πότε απαιτούνται επιπλέον εξετάσεις;

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ιατρός μπορεί να ζητήσει επιπλέον έλεγχο για να αποκλείσει άλλες παθήσεις ή επιπλοκές, όπως απόστημα ή φλεγμονώδη καρκίνο του μαστού.

Πιθανές εξετάσεις περιλαμβάνουν:

• Υπερηχογράφημα μαστού – για να διαπιστωθεί αν υπάρχει συλλογή υγρού ή απόστημα
• Καλλιέργεια εκκρίματος από τη θηλή – σε υποτροπιάζουσες ή ανθεκτικές περιπτώσεις
• Γενική αίματος – για να αξιολογηθεί η παρουσία φλεγμονής
• Βιοψία – σπάνια, μόνο όταν υπάρχει αμφιβολία για τη διάγνωση

Συμπερασματικά Η μαστίτιδα διαγιγνώσκεται εύκολα στις περισσότερες περιπτώσεις. Η έγκαιρη διάγνωση επιτρέπει την άμεση έναρξη θεραπείας, περιορίζοντας την ταλαιπωρία και προλαμβάνοντας επιπλοκές, όπως η δημιουργία αποστήματος.

Πρόληψη μαστίτιδας

Η μαστίτιδα είναι μια φλεγμονώδης κατάσταση του μαστού που εμφανίζεται κυρίως σε θηλάζουσες μητέρες. Αν και αντιμετωπίζεται εύκολα όταν διαγνωστεί έγκαιρα, η πρόληψη παραμένει ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να αποφύγει κανείς την ταλαιπωρία και τις πιθανές επιπλοκές.

Βασικά μέτρα πρόληψης για θηλάζουσες μητέρες:

1. Σωστή τοποθέτηση του μωρού στο στήθος
   Η καλή προσκόλληση μειώνει τον κίνδυνο τραυματισμού της θηλής και βοηθά στην αποτελεσματική αποστράγγιση του γάλακτος.
2. Τακτικός και πλήρης θηλασμός
   Θηλάζετε συχνά και εναλλάξ και από τα δύο στήθη, ώστε να αποφεύγεται η κατακράτηση γάλακτος.
3. Αποφυγή πίεσης στον μαστό
   Μην φοράτε στενά σουτιέν ή ρούχα που πιέζουν το στήθος.
4. Προσεκτικός χειρισμός της θηλής
   Αν υπάρχουν ρωγμές ή πόνος, αναζητήστε βοήθεια από ειδικό θηλασμού. Οι πληγωμένες θηλές αποτελούν πύλη εισόδου για μικρόβια.
5. Καλή υγιεινή
   Πλένετε τα χέρια πριν τον θηλασμό και διατηρείτε το στήθος καθαρό και στεγνό.
6. Άδειασμα του στήθους (με το χέρι ή θήλαστρο, αν χρειαστεί)
   Εάν δεν μπορεί να γίνει θηλασμός προσωρινά, χρησιμοποιήστε θήλαστρο ή μαλάξεις για να απομακρύνετε το γάλα.

Γενικές οδηγίες για μη θηλάζουσες γυναίκες:

• Αποφύγετε τραυματισμούς ή έντονη πίεση στον μαστό
• Προσέξτε για τυχόν ερεθισμούς ή φλεγμονές κοντά στη θηλή
• Ενημερώστε τον ιατρό για επίμονες ενοχλήσεις ή αλλαγές στην περιοχή του μαστού
• Διακόψτε το κάπνισμα, καθώς έχει σχετιστεί με χρόνιες μορφές μαστίτιδας

Συμπερασματικά

Η πρόληψη της μαστίτιδας βασίζεται κυρίως στη σωστή φροντίδα του μαστού, ειδικά κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Με απλές καθημερινές συνήθειες και σωστή ενημέρωση, μπορείτε να μειώσετε σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης της πάθησης.

Μαστίτιδα και θηλασμός

Η μαστίτιδα είναι μια φλεγμονή του μαστού που εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες που θηλάζουν. Παρά την ενόχληση που προκαλεί, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ο θηλασμός όχι μόνο επιτρέπεται, αλλά συνιστάται στις περισσότερες περιπτώσεις.

Μπορώ να θηλάζω με μαστίτιδα;

Ναι. Στις περισσότερες περιπτώσεις μαστίτιδας, ο θηλασμός πρέπει να συνεχίζεται, ακόμα και από το επηρεασμένο στήθος. Ο τακτικός θηλασμός βοηθά:

• Στην απομάκρυνση του γάλακτος, που μειώνει τη φλεγμονή
• Στην πρόληψη δημιουργίας αποστήματος
• Στην γρηγορότερη ανάρρωση

Το μητρικό γάλα παραμένει ασφαλές για το μωρό, ακόμα και αν λαμβάνετε αντιβιοτικά (με την προϋπόθεση ότι είναι συμβατά με τον θηλασμό – κάτι που θα καθορίσει ο ιατρός).

Πότε χρειάζεται προσοχή;

• Αν υπάρχει απόστημα, δηλαδή συλλογή πύου, ο ιατρός μπορεί να συστήσει προσωρινή διακοπή του θηλασμού από το συγκεκριμένο στήθος έως ότου αντιμετωπιστεί.
• Αν το μωρό δυσκολεύεται να θηλάσει από το επηρεασμένο στήθος λόγω πόνου ή πρηξίματος, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε θήλαστρο για την απομάκρυνση του γάλακτος.

Συμβουλές για άνετο θηλασμό κατά τη διάρκεια της μαστίτιδας

• Ξεκινήστε τον θηλασμό από το υγιές στήθος και μετά περάστε στο επηρεασμένο (όταν η ροή έχει ενεργοποιηθεί).
• Χρησιμοποιήστε θερμές κομπρέσες πριν τον θηλασμό για να διευκολύνετε τη ροή του γάλακτος.
• Εφαρμόστε ψυχρά επιθέματα μετά τον θηλασμό για να μειώσετε το πρήξιμο.
• Ξεκουραστείτε και ενυδατωθείτε καλά – η φροντίδα της μητέρας είναι εξίσου σημαντική με του βρέφους.

Συμπερασματικά

Η μαστίτιδα δεν αποτελεί λόγο διακοπής του θηλασμού. Αντιθέτως, ο θηλασμός βοηθά στη θεραπεία. Με τη σωστή καθοδήγηση από ιατρό ή σύμβουλο θηλασμού, μπορείτε να συνεχίσετε με ασφάλεια, φροντίζοντας και τον εαυτό σας και το μωρό σας.