Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ή διαφορετικά «γενικός πληθυσμός» είναι γυναίκες με μικρή πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού, δηλαδή γυναίκες χαμηλού κινδύνου.
Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά μιας γυναίκας που ανήκει στο γενικό πληθυσμό;
- Δεν έχει ατομικό ιστορικό κακοήθειας
- Δεν έχει οικογενειακό ιστορικό κακοήθειας μαστού ή ωοθηκών
- Δεν έχει υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία στο θώρακα σε ηλικία <30 ετών
Τι κίνδυνο έχει μια γυναίκα που ανήκει στο γενικό πληθυσμό να εμφανίσει καρκίνο του μαστού;
Διεθνώς η νόσος στατιστικά εμφανίζεται σε 1 στις 8 γυναίκες του γενικού πληθυσμού και σε ποσοστό 13%.
Γιατί συστείνεται προληπτικός – προσυμπτωματικός έλεγχος σε μια γυναίκα χαμηλού κινδύνου;
Σκοπός της σύστασης είναι η έγκαιρη διάγνωση, πριν την εμφάνιση ψηλαφητών ευρημάτων στο μαστό ή πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων. Στο στάδιο αυτό ο καρκίνος του μαστού έχει πλήρη ίαση, σχεδόν στο σύνολο των γυναικών που διαγνώστηκαν.
Ποιες ιατρικές μέθοδοι χρησιμοποιούνται για τον προληπτικό αυτό έλεγχο ;
- Κλινική εξέταση των μαστών
- Απεικονιστικές μέθοδοι :
- Ψηφιακή μαστογραφία 2D ή 3D τομοσύνθεση
- Υπερηχογράφημα μαστών
- Μαγνητική μαστογραφία
Διεθνείς οδηγίες προληπτικού ελέγχου σε μια γυναίκα χαμηλού κινδύνου (NCCN Clinical Practice Guidelines of Oncology 2023):
- Πρώτη αξιολόγηση επιπέδου κινδύνου και πρώτη κλινική εξέταση σε ηλικία 25 ετών.
- Ηλικία από 25 ετών έως 40 ετών:
- Κλινική εξέταση κάθε 1-3 έτη
- Ενημέρωση και εξοικείωση της γυναίκας με το μαστό της και σύσταση αναφοράς πιθανών αλλαγών στον κλινικό ιατρό
- Απεικονιστικός έλεγχος συστείνεται επί κλινικών ενδείξεων, δηλαδή για ιδιαίτερο λόγο και η μέθοδος κρίνεται ανά περίπτωση.
- Ηλικία μεγαλύτερη των 40 ετών:
- Ετήσια κλινική εξέταση
- Ετήσια μαστογραφία 2D ή 3D τομοσύνθεση (σε ετερογενείς μαστούς πυκνής αδενικής σύστασης)
- Επιπρόσθετος έλεγχος με υπερηχογράφημα μαστών ή και μαγνητική μαστογραφία ανά περίπτωση
- Ανώτατο όριο ηλικίας:
- Δεν ορίζεται διεθνώς
- Συνιστάται αξιολόγηση προσδόκιμου επιβίωσης στα 70 έτη και συνέχιση του ελέγχου εφόσον το προσδόκιμο είναι μεγαλύτερο από 10 έτη
Ο καρκίνος του μαστού μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε γυναίκα κατά την ενήλικη ζωή της , ωστόσο η πιθανότητα είναι χαμηλή όταν εκείνη ανήκει στο γενικό πληθυσμό.
Πέρα από τις προαναφερόμενες μεθόδους και τις διεθνείς οδηγίες προληπτικού ελέγχου, ας έχουμε κατά νου πάντα πως οι οδηγίες εξατομικεύονται στην πορεία της ζωής της γυναίκας, αναλόγως της κλινική εικόνας, των αποτελεσμάτων των απεικονιστικών ελέγχων και των επιβαρυντικών παραγόντων που μπορεί να προκύψουν στη πάροδο του χρόνου.
ΚΑΡΥΑΚΑΤΖΗΣ ΘΩΜΑΣ MD, MSc.
ΙΑΤΡΟΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟΣ
ΑΚΤΙΝΟΔΙΑΓΝΩΣΤΗΣ ΜΑΣΤΟΥ