Συχνά στο ιατρείο μαστού μια γυναίκα που προσέρχεται για έλεγχο, απευθύνει με ανησυχία μια ερώτηση που σχετίζεται με τη σύσταση του αδενικού στοιχείου στους μαστούς της , αναφέροντας τη γνωστή φράση : « γιατρέ έχω πυκνούς μαστούς».
Στη συνέχεια καλούμαστε να απαντήσουμε σε μια σειρά από ερωτήσεις.
Ας δούμε τις συχνότερες από αυτές:
Τι είναι οι πυκνοί μαστοί ; Πως καθορίζεται αυτό διαγνωστικά;
Ο μαστός εσωτερικά αποτελείται από συνδυασμό 3 στοιχείων : αδένων με σκοπό την παραγωγή γάλακτος, συνδετικού ινώδους ιστού και λιπώδους ιστού.
Στις απεικονιστικές μεθόδους οι πυκνοί σε σύσταση μαστοί καθορίζονται από την αυξημένη παρουσία σε αυτούς αδενικού και ινώδους στοιχείου και την λιγότερη παρουσία λίπους.
Διαγνωστικά έχουμε 4 τύπους πυκνότητας μαστών που καθορίζονται από την απεικόνιση στη μαστογραφία (A,B,C,D).
Τύπος Α: σχεδόν λιπώδης με ελάχιστο αδενικό και ινώδες στοιχείο
Τύπος Β: το μεγαλύτερο μέρος του μαστού είναι λιπώδες , ενώ κατά περιοχές έχουμε πυκνότερα δομημένο αδενικό και ινώδες στοιχείο.
Τύπος C: αρκετά πυκνή σύσταση αδενικού και ινώδους ιστού με αυξημένη ποσότητα κατά περιοχές και παρουσία λιγότερου λίπους.
Τύπος D: πολύ πυκνή σύσταση αδενικού και ινώδους ιστού, με αυξημένη ποσότητα σχεδόν σε όλη την έκταση των μαστών , ενώ η παρουσία λίπους είναι ελάχιστη.
Με το χαρακτηρισμό πυκνοί μαστοί, καθορίζονται διαγνωστικά οι μαστοί τύπου C και τύπου D. Είναι απολύτως φυσιολογικοί και τείνουν να γίνουν λιγότερο πυκνοί με την πάροδο της ηλικίας και την εμμηνόπαυση.
Ο τύπος πυκνότητας των μαστών πρέπει να αναγράφεται υποχρεωτικά στο πόρισμα της μαστογραφίας.
Προκαλούν συμπτώματα οι πυκνοί μαστοί ;
Δεν προκαλούν ιδιαίτερα συμπτώματα, ούτε γίνονται αντιληπτοί από τη γυναίκα. Ωστόσο συνήθως οι πυκνοί μαστοί προκαλούν αυξημένες ενοχλήσεις κάποιες ημέρες του γενετήσιου κύκλου, λόγω της αυξημένης συσχέτισης του αδενικού στοιχείου με τις αυξημένες στάθμες ορμονών. Επίσης στην ψηλάφηση των μαστών είναι συχνά αντιληπτές οι περιοχές αυξημένης πυκνότητας.
Επηρεάζει τη μαστογραφία και τις υπόλοιπες μεθόδους απεικόνισης η πυκνή σύσταση των μαστών;
Ναι επηρεάζεται. Οι πυκνοί σε σύσταση μαστοί είναι δυσκολότεροι στην ανάλυση τους απεικονιστικά, απαιτούν ιδιαίτερη εμπειρία από τον ακτινοδιαγνώστη μαστού και σχεδόν πάντα συνδυασμό των μεθόδων απεικόνισης.
Ένας πυκνός σε σύσταση μαστός μπορεί στη μαστογραφία να «κρύψει» ένα παθολογικό εύρημα. Συχνά απαιτείται συνδυασμός μαστογραφίας και υπερηχογραφήματος για τον ολοκληρωμένο προληπτικό έλεγχο και ενίοτε μπορεί να χρειαστεί και έλεγχος μαγνητικής μαστογραφίας για την ολοκλήρωση της μελέτης των πυκνών μαστών.
Οι πυκνοί μαστοί αυξάνουν την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού;
Η αυξημένη πυκνότητα των μαστών αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, αυξάνοντας τη συχνότητα εμφάνισης στατιστικά κατά 4 έως 6 φορές με βάση διεθνείς μελέτες, συγκριτικά με τις γυναίκες που έχουν λιγότερο πυκνούς μαστούς. Ο λόγος είναι κυρίως ποσοτικός και σχετίζεται άμεσα με τον αυξημένο μεταβολισμό και πολλαπλασιασμό των αδενικών κυττάρων, σε συνδυασμό με τους υπόλοιπους επιβαρυντικούς παράγοντες.
Τι πρέπει να κάνει μια γυναίκα με πυκνούς μαστούς για να προφυλαχθεί από τον καρκίνο του μαστού;
Να εκτελεί σχολαστικά τις οδηγίες προληπτικού ελέγχου όπως αυτές καθορίζονται από διεθνείς κανόνες και τροποποιούνται ανά περίπτωση, με την επίβλεψη εξειδικευμένου χειρουργού μαστού και τη διάγνωση από έμπειρο ακτινοδιαγνώστη μαστού.
ΚΑΡΥΑΚΑΤΖΗΣ ΘΩΜΑΣ MD, MSc.
ΙΑΤΡΟΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟΣ
ΑΚΤΙΝΟΔΙΑΓΝΩΣΤΗΣ ΜΑΣΤΟΥ